Mastyk (Mastiha ) jest żywicą mastyksu pistacji (Pistacia lentiscus ).
Mastic zawiera około 40% kwasów żywicznych, około 50% żywic i 2% olejków eterycznych. Mastyks zaczyna mięknąć w 80°C i topi się w około 100°C.
W czerwcu skórka pistacji jest nacinana, aby żywica mogła uciec. Jest to miękka żywica w kształcie łzy, która jest przezroczysta po pęknięciu i znacznie różni się jakością. Mastyks jest sprzedawany jako
- Wybór mastyksu (jasnożółty, rozmiar grochu)
- Mastyk naturalny (brązowy)
- Mastyks Bombaj (bardzo ciemne)
Największym europejskim producentem mastyksu jest grecka wyspa Chios. Aby uzyskać jeden kilogram upragnionej żywicy, trzeba wyrzeźbić około dziesięciu drzew. Obecnie (2004) jeden kilogram mastyksu kosztuje na rynku około 85 euro. Jakość mastyksu Chios i Lewantu jest najlepsza do malowania olejnego. Staje się miękki w temperaturze nieco poniżej 40 °C i jest całkowicie rozpuszczalny w oleju terpentynowym i alkoholu, z pozostałościami w benzynie. Wysycha mocniej niż lakier dammarski i tak się go używa. Słaba jakość pożółkły.
Wykorzystanie
- jako klej dla wizażystów (sztuczne brody, brodawki itp.)
- jako werniks końcowy do obrazów olejnych
- w malarstwie temperowym jako składnik emulsji
- jako część werniksu skrzypcowego (lutnictwo)
- w Europie Południowo-Wschodniej:
- jako guma (turecki Damla Sakiz , co oznacza „upuść gumę do żucia”) do dezynfekcji jamy ustnej i zębów
- przygotować raki lub mastyka o nazwie sznaps (wewnętrznie na problemy żołądkowe, zewnętrznie na reumatyzm lub do leczenia ran)
- w deserach, takich jak grecka loukoumia i turecka lokum, znana również na całym świecie jako Turkish Delight (kostki galaretki o smaku słodkim)
- historycznie jako przyprawa do conditum paradoxum , patrz Kultura jedzenia w Cesarstwie Rzymskim
- jako klej do szkła i porcelany
- jako kwasoodporny środek do trawienia
- jako kadzidło, które następnie pachnie również lekko pistacjami.
Historia
Historia Chios pokazuje, jak cenny był mastyks w przeszłości:wyspa była zamożna i ludna już we wczesnym okresie nowożytnym z powodu uprawy krzewów mastyksowych. Chociaż mieszkańcy okazywali lojalność wobec Imperium Osmańskiego, podczas greckiej wojny o niepodległość (1821-1829) ludność została zamordowana lub zniewolona przez Turków. Hodowcy mastyksu zostali oszczędzeni, choćby na krótki czas.
- Chios
- Sandarak, Dammar
Referencje
- Lucien F. Trueb, Ulrich Wyss:Mastyks z Chios – popularna żywica drzewna. W:Naturwissenschaften Rundschau. 59, nr 6, 2006, ISSN 0028-1050, s. 297-302.
